بررسی و تعیین نوع یخبندان در استان خراسان رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

یخبندان­ها با توجه به شرایط جوی و توپوگرافی محل به دو نوع تابشی و فرارفتی تقسیم می­شوند. استان خراسان رضوی از جمله نقاطی از کشور است که همه ساله تحت تاثیر هجوم فرارفت هوای سرد واقع شده و خسار­ت­های گسترده­ای به محصولات کشاورزی این استان وارد می­شود. شناخت نوع یخبندان به منظور استفاده به­موقع از روش­های کاهش خسارت در این استان از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. هدف از اجرای این مطالعه، تعیین نوع اولین و آخرین یخبندان­ پائیزه و بهاره و تعیین احتمالات آن­ها می­باشد. بر این اساس، اطلاعات هواشناسی دوازده ایستگاه همدیدی استان استخراج و با در نظر گرفتن آستانه دمائی مناسب،  تاریخ­های عبور دمای صفر درجه و یا کمتر از آن برای اولین و آخرین بار در پائیز و بهار تعیین شدند. سپس تاریخ­های وقوع یخبندان با در نظر گرفتن مبدأ مناسب، دارای ارزش عددی شدند. در کلیه ایستگاه­ها به منظور تعیین نوع یخبندان، پارامترهای جوی از روزهای قبل و بعد از روزی که یخبندان برای اولین و آخرین بار در پائیز و بهار رخ داده بود، مورد بررسی قرار گرفت و تاریخ­ها بر اساس نوع یخبندان­ها تفکیک شدند. با در نظر گرفتن یک دوره آماری 13 ساله، برای کلیه فراسنج­های یخبندان، احتمالات آن­ها در سطوح 25، 50 و 75 درصد محاسبه شد. براساس نتایج به­دست آمده، زودترین و دیرترین میانگین تاریخ آغاز یخبندان فرارفتی به ترتیب  در 29 آبان و 26 آذر در ایستگاه­های قوچان و بشرویه بود و یخبندان فرارفتی در 20 اسفند در ایستگاه بشرویه (جنوب استان)، زودتر و در 18 فروردین در ایستگاه قوچان (شمال استان) دیرتر خاتمه می­پذیرد. 

کلیدواژه‌ها