تخمین منطقه‌ای عملکرد گندم دیم با استفاده از داده‌های بارندگی (مطالعه موردی استان قزوین)

تغییرات شدید در وضع هوا و اقلیم موجب تغییرات عمده در میزان بازده محصول می‌شود. تحقیقات بسیاری در زمینه نقش هر یک از عناصر جوی روی عملکرد و اجزاء عملکرد توسط پژوهش­گران مختلف با دیدگاه هواشناسی کشاورزی انجام پذیرفته است. بررسی روابط بین محصول و عوامل جوی موضوعی است که از گذشته مورد توجه پژوهش­گران بوده است و امروزه از چنین روابطی برای پیش‌بینی عملکرد استفاده می‌شود. در پژوهش حاضر که بر روی واحدهای شهرستان استان قزوین طی یک دوره آماری 11 ساله بین سال‌های 1371 تا 1381 انجام شده است، تاثیر مقدار بارش در مقاطع زمانی مختلف بر عملکرد گندم دیم مورد بررسی قرار گرفته است. به این صورت که بر اساس داده‌های بارش روزانه ایستگاه‌های هواشناسی موجود در منطقه ضمن تهیه نقشه‌های هم­بارش و استفاده از نقشه‌های کاربری اراضی در محیط GIS، مقدار بارش روی واحدهای زراعی شهرستان­های مورد مطالعه محاسبه گردید. در مرحله بعد، در طول فصل رشد گندم، مقدار بارندگی طی دوره‌های مشخص از فصل رشد گندم به­صورت متغیر تعریف گردید. به این ترتیب جمعاً 76 متغیر بارش تعریف شد و همبستگی بین میزان عملکرد و این متغیرها در هر شهرستان تحت آزمون قرار گرفت. بررسی نشان می‌دهد که متغیرهایی که مجموع بارش شش ماه اول سال زراعی را تا 20 روز بعد از آن شامل بودند بهترین همبستگی را برای بیان تغییرات عملکرد با بارش عاید می‌سازند.