بررسی اثر سیستم¬های خاک ورزی بر توزیع اندازه منافذ و هدایت هیدرولیکی اشباع خاک لوم شنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

اجرای خاک ورزی با روش­های متفاوت و تراکتورهای مختلف به­دلیل درجه متفاوت به هم خوردگی فیزیکی موجب ایجاد تغییر می­گردد. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات ایجاد شده در برخی از ویژگی­های فیزیکی خاک ناشی از کابرد خاک ورزی کوتاه مدت با تراکتورهای متفاوت روی یک خاک لوم شنی (fine loamy, mixed, mesic Calcixerollic Xerochrepts) در همدان بود. کاربرد دو سیستم خاک­ورزی حفاظتی و رایج (گاوآهن قلمی (CP) و گاوآهن برگردان­دار (MP) ) و سه تراکتور جان­دیر (J)، رومانی (R) و مسی­فرگوسن (MF) با استفاده از طرح فاکتوریل کرت­های خرد شده در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. از خاک مکان­های تردد (TZ) و بدون تردد (RZ) در چهار لایه تا عمق 30 سانتی­متری در آخر فصل رشد گندم برای مقایسه تخلخل کل (TP)، منافذ درشت (Macro-P)، منافذ ریز(Micro-P)  و هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks) نمونه برداری شد. نتایج نشان داد که گاوآهن برگردان­دار به­طور معنی­داری TP و Macro-P را افزایش داد. خاک ورزی و نوع تراکتور، TP را در RZ تحت تاثیر قرار دادند. در CP ترتیب TP برای تراکتورهای متفاوت به­صورت R<J<MF در تمام لایه های خاک بود، ولی چنین ترتیبی برای MP مشاهده نگردید. در حالی­که اثرات تیمارهای خاک ورزی بر Macro-P در هر دو مکان TZ و RZ معنی­دار گردید، اما تغییرات در درون TZ چشم­گیر نبود. Micro-P نیز به­طور معنی­داری در درون TZ تحت تاثیر قرار گرفت. Ks و Macro-P برای سیستم CP نسبت به MP  در TZ بیشتر بودند، در حالی­که Micro-P در CP کاهش یافت. نتایج این پژوهش نشان داد که اجرای سیستم خاک ورزی حفاظتی با تراکتور MF اثرات مفیدی بر ویژگی های فیزیکی خاک مورد مطالعه داشت.

کلیدواژه‌ها