بهینه سازی عمق آب مصرفی ذرت با کم آبیاری (مطالعه موردی: دشت ورامین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

کم­آبیاری، انتخاب یک راهبرد بهینه و برتر برای استفاده از آب و تولید محصول تحت شرایط کمبود و یا بالابودن قیمت آب است. طی پژوهش حاضر اثرات کم­آبیاری بر توابع تولید و هزینه گیاه ذرت از رقم سینگل  کراس 704 مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 13 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارها نسبت به درصد نیاز آبی گیاه با افزایش­های ده درصدی از صفر تا 120 درصد نیاز آبی انجام گرفت. تابع تولید به­صورت یک منحنی درجه دوم و تابع هزینه به­صورت یک معادله خطی به­دست آمد. نتایج  به­دست آمده نشان می­دهد که آبیاری کامل (100 درصد نیاز آبی معادل 82/4 سانتی­متر عمق آبیاری در واحد سطح ) بیش­ترین عملکرد محصول در واحد سطح (به میزان 77360 کیلوگرم در هکتار) را به همراه دارد. از کشت ذرت بدون آبیاری تا 30 درصد نیاز آبی گیاه، تنها ضرر و زیان مالی نصیب زارع می­گردد. علاوه بر آن بیش­ترین درآمد ناخالص، مربوط به تیمار با 100 درصد نیاز آبی گیاه، و بیش­ترین درآمد خالص مربوط به تیمار با کاهش 10 درصدی در مصرف آب نسبت به حالت آبیاری کامل می­باشد. بالاترین درآمد ناخالص و خالص "به ازای واحد آب مصرفی" نیز به­ترتیب مربوط به تیمار با کاهش 50 درصدی و  تیمار با کاهش 30 درصدی است. در کل نتایج ابن پژوهش نشان می­دهد که آبیاری بیش از نیاز آبی گیاه علاوه بر افزایش هزینه، کاهش محصول را نیز در پی خواهد داشت، و نیز بیش­ترین درآمد خالص "در حالت محدودیت منابع آب" و افزایش سطح زیر کشت، در تیمار بدون کاهش  مصرف آب به­دست می­آید.

کلیدواژه‌ها