مطالعه¬ی روند رخ¬داد یخ¬بندان دیررس بهاره، زودرس پاییزه، طول دوره¬ی بدون یخ¬بندان و تعداد روزهای یخ¬بندان به¬منظور کاهش خسارت¬های کشاورزی در چند نمونه¬ی اقلیمی ایران
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
همه ساله وقوع یخبندان زودرس پاییزه و دیررس بهاره بهدلیل همزمانی با مراحل حساس زندگی گیاه باعث ایجاد خسارت و کاهش بازده محصولات زراعی و باغی در مناطق مختلفی از کشور میگردد. آگاهی از تاریخهای محتمل وقوع یخبندان به کشاورزان در مواجهه و کاهش خسارات ناشی از یخبندان کمک میکند. در این مطالعه، داده های تاریخی روزانه مربوط به دمای حداقل در یک دورهی 44 ساله (2004-1961) از شش ایستگاه سینوپتیک تبریز، تهران (مهرآباد)، زاهدان، شیراز، کرمانشاه و مشهد به منظور استخراج شاخصهای هواشناسی کشاورزی شامل تاریخ اولین یخبندان پاییزه (شماره روز)، آخرین یخبندان بهاره (شماره روز) ، طول دورهی بدون یخبندان (روز) و تعداد روزهای یخبندان (2005-1951) مورد استفاده قرار گرفت. این ایستگاهها نماینده اقلیمهای مختلف بر اساس طبقهبندی کوپن بودند. در ابتدا نرمال بودن هر یک از سریهای زمانی (تاریخهای یخبندان، دورههای بدون یخبندان و تعداد روزهای یخبندان)، به کمک آزمون کولموگروف-اسمیرنوف بررسی شد. معنیدار بودنِ روند سریهای زمانی به کمک روشهای پارامتری و ناپارامتری مورد بررسی قرار گرفت. در مورد زاهدان (اقلیم استپی)، روند معنیداری مشاهده نشد. اما تهران (نماینده دیگر اقلیم استپی)، روند مثبتِ معنیدار در سری زمانی طول دورهی بدون یخبندان و تاریخ اولین یخبندان پاییزه و همچنین روند منفیِ معنیدار در سری زمانی آخرین یخبندان بهاره و تعداد روزهای یخ¬بندان نشان داد. در مورد نمایندگان اقلیم معتدل مرطوب، تبریز تنها روند معنیدار منفی در سری زمانی تعداد روزهای یخبندان نشان داد. بررسی ایستگاههای مشهد و کرمانشاه به طور مشابه نشانگر روند مثبتِ معنیدار در سری زمانی طول دورهی بدون یخبندان و تاریخ اولین یخبندان پاییزه و روند معنیدار منفی در تعداد روزهای یخبندان بود. شیراز نیز، همانند تهران، در تمامی سریهای زمانی ناشی از عاملهای مورد مطالعه روند معنیدار داشت. به طور کلی، جز در مورد تبریز و زاهدان، طول دورهای که گیاه به دور از ریسک مواجه با یخبندان میتواند به رشد و توسعه بهپردازند، بهطور معنیدار افزایش یافته است. همچنین جز زاهدان، تعداد روزهای یخبندان در سایر ایستگاهها بهطور معنیدار کاهش یافته است.
. (1391). مطالعه¬ی روند رخ¬داد یخ¬بندان دیررس بهاره، زودرس پاییزه، طول دوره¬ی بدون یخ¬بندان و تعداد روزهای یخ¬بندان به¬منظور کاهش خسارت¬های کشاورزی در چند نمونه¬ی اقلیمی ایران. پژوهش کشاورزی, 8(4), 39-48.
MLA
. "مطالعه¬ی روند رخ¬داد یخ¬بندان دیررس بهاره، زودرس پاییزه، طول دوره¬ی بدون یخ¬بندان و تعداد روزهای یخ¬بندان به¬منظور کاهش خسارت¬های کشاورزی در چند نمونه¬ی اقلیمی ایران". پژوهش کشاورزی, 8, 4, 1391, 39-48.
HARVARD
. (1391). 'مطالعه¬ی روند رخ¬داد یخ¬بندان دیررس بهاره، زودرس پاییزه، طول دوره¬ی بدون یخ¬بندان و تعداد روزهای یخ¬بندان به¬منظور کاهش خسارت¬های کشاورزی در چند نمونه¬ی اقلیمی ایران', پژوهش کشاورزی, 8(4), pp. 39-48.
VANCOUVER
. مطالعه¬ی روند رخ¬داد یخ¬بندان دیررس بهاره، زودرس پاییزه، طول دوره¬ی بدون یخ¬بندان و تعداد روزهای یخ¬بندان به¬منظور کاهش خسارت¬های کشاورزی در چند نمونه¬ی اقلیمی ایران. پژوهش کشاورزی, 1391; 8(4): 39-48.