بررسی ارزش غذایی تفاله ریشه شیرین بیان و اثر کاربرد آن در جیره بره¬های در حال رشد کُردی

گیاه شیرین­بیان از خانواده لگومینوز است. عصاره ریشه آن در صنایع دارویی و بهداشتی مورد استفاده ‌قرار می گیرد. پس از استخراج عصاره از ریشه، بقایای حاصل را اصطلاحاً تفاله می­نامند. به منظور بررسی ارزش غذایی تفاله ریشه شیرین­بیان، ابتدا ترکیبات شیمیایی این تفاله به روش تجزیه تقریبی و سپس ضرایب قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و انرژی با استفاده از حیوان زنده  تعیین شد. تفاله ریشه شیرین­بیان به نسبت های صفر، 5/13، 20 و 5/26 درصد در جیره­ی بره­های نر کُردی جای­گزین یونجه و کاه شد. نسبت علوفه به مواد متراکم 33/33 به 66/66 درصد و جیره­ها از نظر انرژی و نیتروژن یکسان در نظر گرفته شدند. جیره­های فوق در اختیار 32 راس بره نژاد کُردی در قالب 4 تیمار قرار گرفت، تا اثر به­کارگیری سطوح مختلف تفاله بر میانگین افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی بره­ها در دوره­های مختلف رشد تعیین و با یکدیگر مقایسه شود. نتایج حاصل نشان داد که میانگین ترکیب شیمیایی تفاله ریشه شیرین­بیان با 4/91% ماده خشک و 4/4 مگا­کالری در کیلو گرم ماده خشک انرژی خام، شامل05/8% پروتیین خام، 7/0% چربی خام، 4/9% خاکستر، 38% فیبر خام، 7/67% NDF، 7/46% ADF، 4/20% ADL، 87/0% کلسیم و 23/0% فسفر بود. ضرایب قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و انرژی به­ترتیب برابر با 43/37%، 02/40% و 08/38% و پس از کسر اثرات تجمعی به­ترتیب برابر با 20/42%، 09/40% و 63/42% شد. متوسط افزایش وزن روزانه در تیمارهای حاوی صفر ، 5/13، 20 و 5/26 درصد تفاله به ترتیب 08/212، 00/207، 39/213 و 75/220 گرم بود که از نظر آماری بین تیمارها تفاوت معنی­داری وجود نداشت. ضرایب تبدیل غذایی در تیمارهای 1 تا 4 به ترتیب برابر 69/7، 58/7، 46/7 و 29/7 بود که تفاوت آن­ها معنی­دار نبود. به نظر می­رسد این تفاله را می­توان جایگزین بخشی از مواد خشبی (کاه) خوراک در جیره­هایی مشابه نموده، بدون آن­که اثر منفی بر عملکرد تولیدی دام داشته باشد.