اثر فرآوری¬های فیزیکی و شیمیایی کنجاله کلزا بر حلالیت، تجزیه پذیری و قابلیت هضم پروتیین خام

پژوهش حاضر جهت مقایسه اثر فرآوری­های مختلف شیمیایی و فیزیکی بر میزان حلالیت پروتیین کنجاله کلزا، تجزیه پذیری (در شکمبه) و قابلیت هضم (در دام زنده) انجام پذیرفت. تیمارها شامل: کنجاله کلزای فرآوری نشده (To)، کنجاله فرآوری شده با فرمالدیید (T1)، کنجاله فرآوری شده با اسید استیک (T2) و کنجاله فرآوری شده با حرارت (T3) بود. حلالیت پروتیین بر اساس تفکیک پروتیین به بخش­های A+B1، B2، B3 و C در سه محلول مختلف بافر فسفات، محلول شوینده خنثی و محلول شوینده اسیدی اندازه­گیری شد. جهت بررسی خصوصیات تجزیه­پذیری و تجزیه­پذیری موثر پروتیین کنجاله کلزا فرآوری شده و بدون فرآوری، تیمارها در فواصل زمانی مختلف (0، 2، 4، 8، 16، 24 و 48 ساعت) از طریق فیستولای دایمی در شکمبه دو راس گوسفند قرار داده شد. نیتروژن باقیمانده از کیسه­های نایلونی در هر زمان انکوباسیون برای اندازه­گیری بخش­های a،  bو c و تخمین تجزیه­پذیری موثر در سرعت عبور 5 درصد در ساعت استفاده شد. بررسی حلالیت آزمایشگاهی پروتیین کنجاله کلزا کاهش معنی­داری (05/0 p<) را در بخش A+B1 نشان داد، در حالی­که بخش B2 در تیمارهای فیزیکی و تیمارهای شیمیایی افزایش داشت. بخش­هایB3  و  Cبا فرآوری­­های انجام شده تحت تاثیر قرار نگرفت (05/0 p>). نتایج تجزیه پذیری پروتیین نشان داد که در گروه شاهد درصدهای a (74/5) بالاتر و b (32/76) پایین­تر از دیگر تیمارها بود (05/0 p<). تفاوت معنی­داری در نرخ تجزیه­پذیری بین تیمار شاهد و تیمارهای دیگر وجود داشت. تجزیه­پذیری موثر پروتیین در نرخ عبور 5 درصد در ساعت کاهش معنی­داری در دامنه 15 - 19 درصد در تیمارهای فیزیکی و شیمیایی نسبت به شاهد نشان داد. تجزیه­پذیری موثر پروتیین درتیمارهای To، T1،T2 و T3 به ترتیب برابر 55/63، 15/52، 65/53 و 50/51 درصد بود. افزایش معنی­داری (05/0 p<) در قابلیت هضم ظاهری پروتیین خام بین گروه شاهد و دیگر تیمارها مشاهده شد. قابلیت هضم پروتیین خام درتیمار T1 (43/81) بالاترین، و به­ترتیب در تیمارهای T2 (42/80)، T3(84/78) و To(26/73) بود. به­طور کلی نتایج نشان داد که فرآوری­های حرارتی و شیمیایی کنجاله کلزا نسبت پروتیین غیرقابل تجزیه در شکمبه را از طریق تغییر بخش بالقوه قابل تجزیه (b) و نرخ تجزیه (c) پروتیین افزایش داد. هم­چنین علی­رغم کاهش در میزان تجزیه­پذیری پروتیین در شکمبه، میزان قابلیت هضم آن در کل دستگاه گوارش حیوان به­طور موثری بهبود یافت.