اثر ســوش¬های مختلف سینوریزوبیــوم ملیلوتی بر تثبیت نیتروژن و خصوصیات رشــدی یونجه-های یک ساله

به منظور مطالعه تثبیت بیولوژیک نیتروژن یونجه­های یک­ساله در واکنش به سوش­های مختلف باکتری سینوریزوبیوم، چهارگونه یونجه یک­ساله شامل (Medicago littoralis، M. polymorpha، M. rigidula و M. truncatula) و پنج سطح تلقیح شامل چهار سوش مختلف Sinorhizobium meliloti (محلی، هومند، 95 R و 13S) و شاهد (5/2 میلی­مولار نیترات) در یک آزمایش گلدانی به صورت طرح فاکتوریل و در قالب بلوک­های کامل تصادفی در 4 تکرار در اتاقک رشد موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع مورد بررسی قرار گرفتند. پس از رویش گیاهچه­های یونجه در مرحله کوتیلدونی، هر گلدان با سوسپانسیون مورد نظر از سوش باکتری، تلقیح و با محلول غذایی بدون نیترات آبیاری شدند. در این بررسی اثر معنی­داری در درصد نیتروژن اندام هوایی در تیمارهای به کار رفته دیده نشد. اثر متقابل سوش­های سینوریزوبیوم و واریته یونجه بر وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد ساقه و تعداد گره، معنی­دار بود. گونه­های M. littoralis و M. truncatula توان بالقوه بسیار خوبی برای همزیستی با باکتری­های مختلف نشان دادند. لذا می­توان پیشنهاد نمود که از این گونه­ها می­توان در تمام مناطق قابل کشت مساعد یونجه کشور استفاده شود. از آن­جایی که M. polymorpha همزیستی ضعیفی با سوش­های استخراج شده داشت، اما در تیمار شاهد بالاترین کارایی استفاده از نیترات را داشت به نظر می­رسد که این گونه به سوش­های اختصاصی نیاز دارد.