تعیین دوره بحرانی کنترل گاوپنبه (Abutilon theophrasti) در کشت تابستانه سویا، رقم سحر
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
گاوپنبه (Abutilon theophrasti Medic.) یکی از علفهایهرز مهم در محصولات زراعی گرمادوست مانند سویا میباشد. به منظور یافتن دوره بحرانی کنترل گاوپنبه در محصول سویا در شرایط اقلیمی گرگان، آزمایشی در سال 1385 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان با چهار تکرار به اجرا در آمد. آلودگی کرتها به علفهرز در زمان کاشت با دست به صورت مصنوعی انجام گرفت. برای تعیین دوره بحرانی از دو سری تیمار استفاده شد؛ تیمارهای تداخل که در آنها تا مراحل دو برگی، چهار برگی، شش برگی، اوایل گلدهی و اوایل غلافبندی سویا، به گاوپنبه اجازه تداخل داده شد و از آن پس تا انتهای فصل رشد تمامی علفهایهرز کنترل شدند. در کنار این تیمارها یک تیمار به عنوان شاهد تداخل در نظر گرفته شد که به گاوپنبه اجازه حضور در تمام طول فصل رشد داده شد. سری دوم، تیمارهای کنترل بودند که در آنها تا مراحل رشدی یاد شده علفهایهرز کنترل و از آن پس به گاوپنبه تا انتهای فصل رشد اجازه تداخل داده شد. این تیمارها نیز همراه با شاهد (کنترل تمامی علفهایهرز در طول فصل رشد) بودند. اثر تیمارهای کنترل و تداخل بر ارتفاع نهایی بوته، حداکثر شاخص سطح برگ در سویا و گاوپنبه و همچنین عملکرد دانه سویا معنیدار گردید. نتایج این آزمایش مشخص نمود که بین حداکثر سطح برگ، ارتفاع و وزن خشک گاوپنبه با عملکرد سویا رابطه خطی معکوس وجود دارد. بر اساس معادلات برازش داده شده گامپرتز و لجستیک بر حسب درجه- روز رشد، دوره بحرانی کنترل گاوپنبه در سویا (رقم سحر) بر اساس 5% کاهش عملکرد مجاز بین مراحل دو برگی (14 روز پس از کاشت) و هفت برگی (43 روز پس از کاشت) و بر اساس 10% کاهش عملکرد مجاز بین مراحل سه برگی (18 روز پس از کاشت) و پنج برگی (35 روز پس از کاشت) تعیین شد.