اثر دما بر تولید مثل و طول عمر حشرات کامل سن گندم (Eurygaster integriceps)

دما از مهم­ترین عوامل تاثیرگذار محیطی بر روی ویژگی­های زیستی از قبیل طول عمر و زادآوری حشرات کامل می­باشد. آگاهی از میزان تاثیر این عوامل، ما را در درک بهتر علل تغییرات جمعیت یاری می­نماید. در این بررسی اثر دما روی زادآوری و طول عمر حشرات کامل سن گندم مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور از گندم سبز رقم مهدوی با عمر یک هفته برای تغذیه­ی سن­ها استفاده شد. چهار تیمار دمایی 30، 27، 25 و 22 درجه با نوساناتی در محدوده­ی ± یک درجه­ی سانتی­گراد لحاظ گردید و آزمایش در دو سال 78 و 77 (بدون دو دمای پایینی) در قالب یک طرح کاملاً تصادفی تکرار شد. اثر دما روی زادآوری و دوره­ی پس از تخم­ریزی غیرمعنی­دار ولی روی طول عمر، دوره­ی پیش از تخم­ریزی و دوره­ی تخم­ریزی معنی­دار بود. زادآوری جمعیت سال 77 حدود 64% بیش از تیمارهای متناظرسال 78 و دوره­ی پیش از تخم­ریزی 30% کوتاه­تر بود. این امر، می­تواند نشان دهنده­ی وضعیت فیزیولوژیکی مناسب­تر سن­ها در سال 77 باشد. دوره­ی پیش از تخم­ریزی با کاهش دما افزایش معنی­داری نشان داد. آستانه­ی دمایی برای آغاز تولید مثل و مجموع حرارت موثر برای آن به­ترتیب ^Cº48/19و 78/122 درجه- روز تعیین شد. دوره­ی تخمریزی بدون این­که روند مشخصی با تغییرات حرارت نشان دهد، از آن متاثر شد و در مجموع در دو دمای پایینی طولانی­تر از دو دمای دیگر و در نتیجه ارتفاع منحنی تخم­ریزی کوتاه­تر بود. با توجه به افزایش هم­زمان دوره­های تولید مثل و پیش از آن، طول عمر نیز در دماهای پایین به­طور معنی­داری طولانی­تر بود. در پرورش­ها، به دو مورد از آلودگی نرها با نوعی نماتود انگل از خانواده­ی Cephalobiidae برخورد گردید. این نخستین رکورد از این خانواده در سن گندم محسوب می­شود.