اثرات فسفر و شوری بر رشد، غلظت عناصر غذایی و کارایی مصرف آب در کُلزا (Brassica napus L.)

شوری خاک و آب یکی از مهم­ترین مشکلاتی است که فراروی بخش کشاورزی ایران قرار دارد. مصرف کودهای شیمیایی به­ویژه کودهای فسفردار در چنین خاک­هایی ممکن است به بهبود کمیت و کیفیت فرآورده­های کشاورزی منجر شود. به­همین منظور، اثرات فسفر و شوری بر میزان رشد، غلظت عناصر غذایی، و کارایی مصرف آب گیاه کُلزا (Brassica napus L.) مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح آب شور ]آب غیر شور(dS/m3/0EC=) صفر، 3، 6، 9 و 12 دسی­زیمنس بر متر[ و چهار سطح فسفر(صفر، 20، 40 و 80 میلی­گرم در کیلو گرم خاک از منبع KH2PO4) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش شوری، وزن خشک و عملکرد دانه کُلزا به­طور معنی­داری کاهش می­یابد. لیکن در شوری­های مورد مطالعه، کاربرد فسفر تا سطح 20 و 40 میلی­گرم در کیلوگرم خاک به­ترتیب سبب  افزایش دانه و عملکرد ماده خشک کُلزا گردید. افزایش شوری موجب افزایش غلظت کلراید، سدیم، بور و فسفر و کاهش غلظت کلسیم، پتاسیم و نیتروژن گردید. اما مصرف فسفر توانست غلظت کلراید در ماده خشک را به­طور معنی­داری کاهش دهد. با افزایش شوری، ابتدا کارایی مصرف آب برای تولید دانه کُلزا افزایش و سپس کاهش یافت. در مقادیر زیاد به­کارگیری فسفر، کارایی مصرف آب کاهش یافت.