بررسی اثر همخونی بر صفات اقتصادی پیله در ده لاین تجاری کرم ابریشم ایران

در این پژوهش به­منظور بررسی اثر همخونی بر صفات اقتصادی از 22268 رکورد 10 لاین تجاری کرم ابریشم موجود در مرکز تحقیقات کرم ابریشم کشور شامل لاین‌های چینی 32، 104، 110،152 ،154 و ژاپنی 31، 103، 107، 151 و153 استفاده شد که در طی سه سال پی­درپی، مشتمل بر چهار دوره پرورشی و دو فصل بهار و تابستان پرورش داده شده بودند. داده­ها با استفاده از دو مدل آماری متفاوت تجزیه و تحلیل‌ شدند. در مدل نخست ضریب همخونی به­عنوان متغیر پیوسته کمکی همراه با اثرات ثابت لاین، سال و فصل پرورش و جنس بود و در مدل دوم اثر همخونی به­عنوان اثر ثابت دسته­بندی شده، همراه دیگر عوامل یاد شده قرار داده شد. در هر دو مدل همه عوامل اثر بسیار معنی­داری بر همه صفات داشتند (0001/0 > P)، تنها استثناء در این زمینه اثر غیر معنی­دار همخونی بر وزن قشر پیله در مدل نخست بود. برای بررسی تفاوت میانگین­ها از مقایسه میانگین­های حداقل مربعات به روش توکی - کرامر استفاده شد. اختلاف میانگین‌ها بین سطوح اثرات ثابت در همه صفات، معنی‌دار بود (01/0>P). در مدل نخست، ضریب تابعیت جزئی از ضریب همخونی، در مورد صفات وزن پیله (0001/0>P) و درصد قشر پیله (01/0>P) معنی­دار و در مورد وزن قشر پیله غیرمعنی‌دار بود. نتایج این بررسی نشان داد که افزایش همخونی در جمعیت­های کرم ابریشم به­طور معنی­داری سبب افزایش وزن پیله و کاهش درصد قشر پیله می­شود اما اثر معنی­داری بر وزن قشر پیله ندارد. با توجه به نتایج به­دست آمده از این پژوهش می­توان چنین نتیجه­گیری نمود که افزایش همخونی اثر قابل توجهی بر کمیت ابریشم تولیدی ندارد. بنابراین احتمالاً افزایش همخونی، حداقل در سطح مورد مطالعه در این جمعیت، بلامانع خواهد بود.