ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ژنوتیپ¬های عدس در تاریخ¬های مختلف کاشت

به­منظور دست­یابی به مطلوب­ترین ژنوتیپ و تاریخ کاشت عدس، آزمایشی در سال زراعی 85-1384 در مزرعه آموزشی دانشکده­ی کشاورزی دانشگاه زابل به صورت طرح کرت­های یک­بار خرد شده در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل تاریخ‌های کاشت (25 آبان، 15 آذر و 5 دی) و فاکتور فرعی شامل 5 ژنوتیپ‌ عدس (تودة محلی سیستان، رقم زیبا، توده محلی قزوین، لاین 949 و لاین 4605) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان­داد که صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد شاخه در بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند، ولی صفات ارتفاع بوته و وزن صد دانه در تاریخ­ کاشت­های مختلف تفاوت معنی‌داری نشان ندادند. مقادیر صفات مورد اشاره، در تاریخ کاشت 25 آبان بیشتر از سایر تاریخ­های کاشت بودند. با تاخیر در کاشت، تمام صفات مورد بررسی روند کاهشی نشان دادند. بین ژنوتیپ‌ها از لحاظ صفات مورد بررسی اختلاف معنی­داری در سطح یک درصد مشاهده شد. تعداد شاخه در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه و بیولوژیک تحت تاثیر اثر متقابل تاریخ کاشت و ژنوتیپ واقع شدند. بالاترین همبستگی مثبت و معنی­دار بین تعداد غلاف در بوته با تعداد دانه در بوته و هم­چنین بین عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیکی و حداقل همبستگی منفی بین وزن صد دانه با عملکرد بیولوژیک مشاهده شد. توده­ی محلی سیستان از نظر صفات مورد بررسی، به­جز وزن صد دانه، برتر از سایر ژنوتیپ‌ها بود و در هر سه تاریخ کاشت به­دلیل تولید بیشترین تعداد دانه در بوته، حداکثر عملکرد دانه را در هکتار تولید کرد، لذا در بین ژنوتیپ­های مورد مطالعه به­عنوان ژنوتیپ برتر برای کاشت در منطقه پیشنهاد می­شود.